ਕੀ ਤੂੰ ਪਤੱਝੜ ਦੇ ਆਖਰੀ ਵੇਲੇ 'ਤੇ ਵਿਰਲਾਪ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ ਜਾਂ ਨੰਗੇ ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਸ਼ਰਮਾਕਲ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਵੇਖ ਕੇ ਮੁਸਕਰਾ ਰਹੀ ਸੀ? ਕੀ ਤੂੰ ਸਰਦ ਰੁੱਤ ਵਿਚ ਨਾਰਾਜ਼ ਸੀ ਜਾਂ ਤੂੰ ਰਾਤ ਦੇ ਬਰਫ ਲੱਦੇ ਮਕਬਰੇ ਦੁਆਲੇ ਨੱਚ ਰਹੀ ਸੀ?
ਕੀ ਤੂੰ ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ ਵਿਚ ਸੁਸਤ ਸੀ ਜਾਂ ਕੀ ਤੂੰ ਸਾਰੇ ਮੌਸਮਾਂ ਦੀ ਜੋਬਨ ਰੂਪੀ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰੇਮਿਕਾ ਦੇ ਖੁੱਸ ਜਾਣ 'ਤੇ ਦੁੱਖ ਮਨਾ ਰਹੀ ਸੀ?
ਕੀ ਤੂੰ ਗਰਮੀ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਇਤਫ਼ਾਕਨ ਮਰੀ ਹੋਈ ਸੀ ਜਾਂ ਕੀ ਤੂੰ ਫਲਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿਚ ਅੰਗੂਰ ਦੇ ਬਾਗਾਂ ਦਿਆਂ ਨੈਣਾਂ ਵਿਚ ਜਾਂ ਪਿੜ ਵਿਚ ਪਏ ਕਣਕ ਦਿਆਂ ਦਾਣਿਆਂ ਦੇ ਕੰਨਾਂ ਵਿਚ ਸੁਤੀ ਪਈ ਸੀ?
ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੀਆਂ ਗਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤੂੰ ਪਲੇਗ ਦੇ ਬੀਜ ਬੋਂਦੀ ਤੇ ਫੁੱਲ ਫਟਾਉਂਦੀ ਏਂ ਅਤੇ ਪਹਾੜੀਆਂ ਤੋਂ ਉਠਕੇ ਤੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੂਦਾਰ ਮਹਿਕ ਉਡਾਉਂਦੀ ਏ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਹਾਨ ਰੂਹ ਜੀਵਨ ਦੇ ਗ਼ਮ ਪਾਲਦੀ ਏ ਅਤੇ ਚੁੱਪਕੇ ਜਿਹੇ ਇਸਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਨੂੰ ਮਾਣਦੀ ਏ।
ਗੁਲਾਬ ਦੇ ਫੁੱਲ ਦੇ ਕੰਨਾਂ ਵਿਚ ਤੂੰ ਕਿਸੇ ਭੇਦ ਦੀ ਹੌਲੀ ਜਿਹੀ ਗਲ ਕਰਦੀ ਏਂ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਉਹ ਸਮਝ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਅਕਸਰ ਉਹ ਦੁਖੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਅਖ਼ੀਰ ਖੁਸ਼ੀ ਮਾਣਦਾ ਹੈ, ਅਜਿਹਾ ਤਰੀਕਾ ਹੀ ਪ੍ਰਮੇਸ਼ਰ ਮਨੁੱਖੀ ਰੂਹ ਨਾਲ ਵਰਤਦਾ ਹੈ।
ਹੁਣ ਤੂੰ ਢਿੱਲ ਕਰਦੀ ਏਂ। ਹੁਣ ਤੂੰ ਛੇਤੀ ਕਰ ਅਤੇ ਦੂਰ ਤਕ ਬੇਰੋਕ ਚਲਦੀ ਰਹਿ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਹੀ ਮਨੁੱਖੀ ਮਨ ਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੀਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਲਸੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਤੂੰ ਪਾਣੀਆਂ ਦੇ ਤਲ ਉਤੇ ਗੀਤ ਲਿਖ ਤੇ ਫਿਰ ਉਸਨੂੰ ਮਿਟਾ ਦੇਹ। ਕਵੀ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਦ ਉਹ ਰਚਨਾ ਸਿਰਜ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਤੂੰ ਦੱਖਣ ਵਲੋਂ ਪਿਆਰ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਘ ਲੈ ਕੇ ਵਗ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਵਲੋਂ ਮੌਤ ਵਰਗੀ ਠੰਡੀ ਹੋ ਕੇ ਵਗ। ਪੂਰਬ ਵਲੋਂ ਰੂਹ ਦੀ ਮੱਧਮ ਛੂਹ ਵਾਂਗ ਵਗ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਵਲੋਂ ਭਿਅੰਕਰ ਕਰੋਧ ਵਾਂਗ ਪ੍ਰਚੰਡ ਹੋ ਕੇ
