Back ArrowLogo
Info
Profile
ਆਦਮੀ ਦਾ 'ਦਿਲ ਢੂੰਡਤਾ ਹੈ ਫਿਰ ਵੋਹੀ ਫੁਰਸਤ ਕੇ ਰਾਤ ਦਿਨ'। ਬੇ-ਰੁਜਗਾਰੀ ਨੂੰ ਵਿਹਲ ਨਹੀਂ ਆਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਵਿਹਲ ਰੁੱਝੇ ਹੋਏ ਆਦਮੀ ਦੀ 'ਲੋੜ' ਹੈ: ਬੇ-ਰੁਜਗਾਰੀ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਅਤੇ ਯੋਗਤਾ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਆਦਮੀ ਦੀ 'ਮਜਬੂਰੀ' ਹੈ। ਕਿਸੇ ਮਜਬੂਰੀ ਤੋਂ ਪਿੱਛਾ ਛੁਡਾਉਣ ਦੇ ਆਹਰ ਵਿੱਚ ਲੱਗਾ ਹੋਇਆ ਆਦਮੀ ਅਕੇਵਾਂ ਜਾਂ ਉਕਤੇਵਾਂ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਯਤਨਸ਼ੀਲਤਾ ਅਤੇ ਅਕੇਵੇਂ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਵਿਰੋਧ ਹੈ।

ਅਕੇਵਾਂ ਜਾਂ ਬੋਰੀਅਤ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਬੋਲੀ ਵਿੱਚ ਬੌਰਡਮ (Boredom-ਬੋਡਮ) ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸੱਭਿਅ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੈ। ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਵੱਸਦੇ ਜਾਨਵਰ ਬੋਰ' ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਚਿੜੀਆ ਘਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸੱਭਿਅ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਸੰਬੰਧੀ ਬਣ ਜਾਣ ਉੱਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਰੋਗ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੰਗਲੀ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬੋਰਡਮ ਜਾਂ ਬੈਡਮ ਨੂੰ ਕੋਈ ਥਾਂ ਨਹੀਂ। ਜੰਗਲੀ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਬਹੁਤਾ ਜੀਵਨ ਭਾਵੁਕਤਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਜੀਵਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ 'ਸੋਚ' ਦੀ ਬਹੁਤ ਥੋੜੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਲਪਨਾ ਦੀ ਨਾਂ-ਮਾਤਰ। ਭਾਵੁਕਤਾ ਅਤੇ ਅਕੇਵਾਂ ਇੱਕ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੇ। ਅਸੀਂ ਡਰ, ਘਿਰਣਾ, ਪਿਆਰ, ਵਿਸਮਾਦ, ਕਰੁਣਾ, ਬੀਰ, ਕ੍ਰੋਧ ਜਾਂ ਹਾਸ ਆਦਿਕ ਕਿਸੇ ਵੀ ਭਾਵ ਦੇ ਆਵੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਿਆ ਹੋਇਆ ਅਕੇਵੇਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ।

ਸੱਭਿਅਤਾ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨਾਲ ਭਾਵੁਕਤਾ ਦਾ ਜ਼ੋਰ ਘਟਦਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ 'ਸੋਚ ਅਤੇ ਕਲਪਨਾ' ਦੀ ਸਰਦਾਰੀ ਸਥਾਪਿਤ ਹੁੰਦੀ ਗਈ ਹੈ। ਜੇ ਬੋਰੀਅਤ ਸੱਭਿਅ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੈ ਤਾਂ ਸੋਚ ਅਤੇ ਕਲਪਨਾ ਦੋਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਨਾਲ ਇਸ ਦੀ ਗੂੜ੍ਹੀ ਸਾਂਝ ਹੋਵੇਗੀ। ਕੋਈ ਸੋਚਵਾਨ ਆਦਮੀ ਅਕੇਵੇਂ ਦਾ ਰੋਗੀ ਹੋਵੇ, ਅਜੇਹਾ ਘੱਟ ਹੀ ਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਕੋਈ ਮਿਸਾਲ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਨੇ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਖੋਜੀ ਨੇ ਕਦੇ ਅਕੇਵੇਂ ਦਾ ਰੋਣਾ ਰੋਇਆ ਹੋਵੇ। ਤਾਂ ਤੇ 'ਕਲਪਨਾ' ਵਿੱਚ ਹੀ ਅਕੇਵੇਂ ਦੇ ਬੀਜ ਲੱਭਣੇ ਪੈਣਗੇ ਅਤੇ ਜੇ ਲੱਭ ਪਏ ਤਾਂ ਇਸ ਦੀ ਕੋਈ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਬਣਾਈ ਜਾ ਸਕੇਗੀ।

ਕਲਾ ਦਾ ਕਲਪਨਾ ਨਾਲ ਨੇੜਲਾ ਸੰਬੰਧ ਹੈ ਅਤੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬੋਡਮ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਸਾਧਾਰਣ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨਾਲ ਕੁਝ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਾਢਾਂ ਕੱਢਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਵੀ ਕਲਪਨਾ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਹਨ, ਪਰ ਉਹ ਅਕੇਵੇਂ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਆਵਿਸਕਾਰ ਕਰਤਾ ਅਤੇ ਕਲਾਕਾਰ ਦੋਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਂਝ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਵਰਤਮਾਨ ਨਾਲ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਪਰੰਤੂ ਦੋਹਾਂ ਦਾ ਅਸਤਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਲਾਕਾਰ ਦਾ ਅਸੰਤੋਸ਼ ਰੁਮਾਂਟਿਕ ਜਾਂ ਕਲਪਨਾਧਾਰਿਤ ਹੋ ਜਦ ਕਿ ਆਵਿਸ਼ਕਾਰ-ਕਰਤਾ (ਨਵੀਂ ਕਾਢ ਕੱਢਣ ਵਾਲੇ) ਦਾ ਅਸੰਤੋਸ਼ ਕਲਪਨਾ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੋਣ ਦੀ ਥਾਂ ਬੁੱਧੀ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਜਾਂ ਸੋਚਾਧਾਰਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਲਾਕਾਰ ਵਿੱਚ ਸੋਚ ਕਲਪਨਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਤੁਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਵਿਸ਼ਕਾਰ-ਕਰਤਾ ਵਿੱਚ ਕਲਪਨਾ ਸੋਚ ਦੀ ਆਗਿਆਕਾਰੀ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕਲਾਕਾਰ ਵਰਤਮਾਨ ਨੂੰ ਵਗਾਹ ਮਾਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਕਲਪਨਾ ਦੇ ਆਧਾਰ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਅਜੇਹਾ ਸੰਸਾਰ ਸਿਰਜ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਸਾਕਾਰਤਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਵਰਤਮਾਨ ਨਾਲ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟ ਅਤੇ ਸੰਭਾਵਨਾਹੀਣ ਸੁਪਨ ਲੋਕ ਨਾਲ ਨੂੜੇ ਹੋਏ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਅਕੇਵੇਂ ਜਾਂ ਬੌਡਮ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਵਿਗਿਆਨਕ ਆਵਿਸ਼ਕਾਰ-ਕਰਤਾ ਸਦਾ ਹੀ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਵਾਸਤਵਿਕਤਾ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਵੇਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਮਸ਼ੀਨ, ਕੋਈ ਵਸਤੂ ਜਾਂ ਕੋਈ ਵਿਚਾਰ ਜੀਵਨ ਦੇ

63 / 174
Previous
Next