ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰੀ ਨਾਲ ਵਰਤਣ ਲਈ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਹੋਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਆਪਣੀ ਸੋਚ, ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ-ਜਾਚ, ਆਪਣੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ, ਆਪਣੀ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਬਣਾਈ ਹੋਈ ਮੰਨਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਵਿਗਿਆਨਕ ਤਕਨੀਕ ਦੁਆਰਾ ਲਿਆਂਦੀ ਹੋਈ ਤਬਦੀਲੀ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖਤਾ ਨੂੰ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪਛੜੇਵੇਂ ਤੋਂ ਪਿੱਛਾ ਛੁਡਾਉਣ ਦੀ ਸੋਝੀ, ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਅਤੇ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ। ਜੇ ਮਨੁੱਖੀ ਮਨ ਮੱਧਕਾਲੀਨ ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਗੁਲਾਮੀ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਉਹ ਦਿਨ ਦੂਰ ਨਹੀਂ, ਜਦੋਂ ਆਤੰਕਵਾਦ ਐਟਮੀ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਮਾਲਕੀ ਹਾਸਲ ਕਰ ਕੇ ਵਰਲਡ ਟ੍ਰੇਡ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਟਾਵਰਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਗਰਾਊਂਡ ਜ਼ੀਰੋ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।

ਜਦੋਂ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀ ਚੌਥੀ ਸਮੱਸਿਆ, ਨਿਰਸ਼ਸਤਰੀਕਰਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਤਾਂ ਸਾਰਾ ਮਨੁੱਖੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਹਾਲ-ਪਾਰਿਆ ਕਰ ਉੱਠੇਗਾ। ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਆਦਰਸ਼ਵਾਦ ਨੂੰ ਕਿਆਮਤ ਦੀ ਘੜੀ ਨੇੜੇ ਆਉਂਦੀ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੋਣ ਲੱਗ ਪਵੇਗੀ। ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਕਿ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦਾ ਸਮੁੱਚਾ ਸਮਾਜਕ, ਧਾਰਮਕ, ਸਿਆਸੀ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਕਾਸ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਛਤਰ-ਛਾਇਆ ਹੇਠ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਚੁਲ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦੀ ਹੋਈ ਮਨੁੱਖੀ ਸੂਝ-ਬੂਝ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨੂੰ ਈਸ਼ਵਰ ਦੀ ਦਾਤ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾਤ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਮੰਨਦੀ ਆਈ ਹੈ। ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਕੋਰੀਆ, ਇਰਾਕ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਯਕੀਨ ਦਿਵਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਹੋਣ ਜਾਣ ਕਿ ਹਥਿਆਰਾਂ ਅਤੇ ਫ਼ੌਜਾਂ ਦੀ ਗੈਰਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਲੋਕ, ਕੁਝ ਇੱਕ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ, ਹੱਥੋਂ-ਹੱਥੀ ਲੜ ਕੇ ਮਰ ਮੁੱਕ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਬਾਰੇ ਵੱਖਰਾ ਲੇਖ ਲਿਖਣ ਦਾ ਜਤਨ ਕਰਾਂਗਾ।