ਉਨਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਕਮਰੇ ਦੀ ਸਾਰੀ ਸਜਾਦਾ, ਸੋਡਿਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉਤਲੀਆਂ ਗੱਦੀਆਂ ਦੇ ਕਵਰ ਕਿਸੇ ਸੂਖ਼ਮ ਮਨ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਅਤੇ ਸੁਚੱਜੇ ਹੱਥਾਂ ਦੀ ਨਿਪੁੰਨਤਾ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ। ਬੰਧਾਂ ਉਤੇ ਲਟਕ ਰਹੀਆਂ ਵਿਸ਼ਾਲ ਤਸਵੀਰਾਂ ਧਰਤੀ ਮਾਂ ਦੇ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦੇ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਏਨੀਆ ਵੱਡੀਆ ਵੱਡੀਆ ਲੋਡਸਕੇਪ ਪੇਟਿੰਗਜ਼ ਮੈਂ ਪਹਿਲਾ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਨ ਵੇਖੀਆਂ। ਇਹ ਸਾਡੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਕਿੱਥੋਂ ਆਈ ਹੈ ? ਇਸ ਲੋਕ ਉਤੇ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਖਰਚ ਲਈ ਪੈਸਾ ਕਿੱਥੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ? ਸਾਡਾ ਤਨਮਾਹਦਾਰ ਮਾਲੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੇਵਾ ਹਿੱਸਾ ਫੁੱਲ ਨਹੀਂ ਉਗਾ ਸਕਦਾ ਏਥੇ ਏਨੀ ਮਿਹਨਤ ਕੌਣ ਕਰਦਾ ਹੈ ? ਏਨੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨੂੰ ਏਨੀ ਉੱਚੀ ਚਾਰ-ਦੀਵਾਰੀ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਕਿਉਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ? ਇਸ ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਕਦੀ ਹੋਲਾ ਭਾਰਾ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਸਬਚ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ? ਇਹ ਗਰੀਬ ਅਤੇ ਮਜਬੂਰ ਨਹੀਂ ਜਾਪਦੀ ਤਾਂ ਵੀ ਸੁਮੀਤ ਚਪੜਾਸੀ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਕਿਉਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ? ਇਹ ਦਿੱਬ ਮੂਰਤ ਆਪਣੇ ਟਾਈਮ ਟੇਬਲ ਦੀ ਏਨੀ ਪਾਬੰਦ ਕਿਉਂ ਹੈ? ਇਸ ਨੇ ਸੁਮੀਤ ਨੂੰ ਬਹੁਤਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ? ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਚੁਕ ਗਿਆ। ਮਾਂ-ਪੁੱਤਰ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਏ। ਪੁੱਤਰ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸਾਰੀ ਦੇ ਸੀ। ਦੇ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਰਸ ਅਤੇ ਇਕੋਜਵੀਂ ਦੇ ਕਰੋ ਦੇ ਜੰਗ। ਮਾਂ ਖਾਲੀ ਹੱਥ ਸੀ। ਵੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਿੱਕੀ ਕੌਲੀ ਵੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਬੋਲੀ ਵਿੱਚ ਖੰਡ ਸੀ, ਨਾਲ ਇੱਕ ਚਮਚ ਵੀ। ਸੁਮੀਤ ਨੇ ਗਲਾਸਾਂ ਵਿੱਚ ਇਕੋਜਵੀਂ ਪਾਈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਗਲਾਸ ਵਿੱਚ ਖੰਡ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸਾਰਾ ਚਮਚਾ ਪਾ ਕੇ ਮਿੱਠਾ ਮੈਚ ਕਰ ਲਿਆ।

ਅਸੀ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਸੁਆਦ ਲਾ ਲਾ ਤਿਕੋਜਵੀ ਪੀਂਦੇ ਰਹੇ। ਮੈਂ ਕਮਰੇ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ, ਦਰਵਾਜਿਆ, ਖਿੜਕੀਆਂ ਛੱਤ ਅਤੇ ਵਰਸ ਭੁੱਲ ਵੇਖਦੀ ਰਹੀ। ਮੇਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਸੰਨਤਾ ਵਡੇਰੀ ਸੀ ਜਾਂ ਮੇਰੇ ਟੋਸਟ ਬੱਡਜ ਦੀ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਮੇਰੇ ਲਈ ਔਖਾ ਸੀ। ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਦੋ ਜੱਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਛੇ ਗਲਾਸ ਸਿਕੰਜਵੀਂ ਜ਼ਰੂਰ ਹੋਵੇਗੀ। ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਜੀਭ ਦੇ ਸੁਆਦ ਅਧੀਨ ਜਾਂ ਅਪਣੱਤ ਦੇ ਕਿਸੇ ਅਹਿਸਾਸ ਨਾਲ ਉਹ ਦੇਵੀ ਹੋਰ ਪੀਣ ਲਈ ਆਖਦੀ ਗਈ ਅਤੇ ਮੈਂ ਹੋਰ ਪੀਂਦੀ ਗਈ। ਅਸਾਂ ਦੇਵੇਂ ਜੱਗ ਖ਼ਾਲੀ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਉਸ ਦੇਵੀ ਨੇ ਸੁਮੀਤ ਨੂੰ ਆਖਿਆ, "ਮੀਤੂ, ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਆਉਣ ਤਾਂ ਵਕਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਨਹੀਂ ਬੈਠ ਸਕਦੀ। ਮੱਝ ਨੂੰ ਪੱਠੇ ਪਾਉਣਾ ਨਾ ਭੁੱਲੀ।"

"ਹੁਣ ਇਹ ਕੀ ਕਰਨਗੇ ਸੁ ? ਖੈਸ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਦੱਸ ਕਿ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨਾ ਲੈ ਕੇ ਸੰਬੋਧਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹਾਂ ?"

"ਮੇਰਾ ਖ਼ਿਆਲ ਹੈ ਕਿ ਨਾ ਰੱਖੋ ਹੀ ਇਸੇ ਲਈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਤੁਹਾੜਾ ਨਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ।

"ਕਿਉਂ ਜੀ, ਮੇਰੇ ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀ ਕਮੀ ਹੈ?"

"ਕਮੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਬੇਜੀ ਏ। ਏਨਾ ਲੱਜ ਨਾਂ ਪੁ ਸ ਬ ਦ ਉਚਾਰਦਿਆਂ ਜਰਾ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਰਹਿਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।"

"ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਤਲਬ ਲਈ ਫੋਟਾ ਕਰ ਲਵੇ, ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸ ਕਿ भनी गृट वी वतरुवी ?"

'ਛੇ ਕੁ ਵਜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਪਿੰਡ ਦੇ ਕੁਝ ਕੱਚੇ ਆ ਜਾਣਗੇ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਿਮਨਾਸਟਿਕ ਸਿਖਾਉਣਗੇ, ਖਿਛਾਉਣਗੇ, ਹਸਾਉਣਗੇ ਅਤੇ ਕੁਛ ਖੁਆ-ਪਿਆ ਕੇ ਘਰਾਂ ਵੱਲ ਨੂੰ ਘੱਲ