ਗਿਆਨ ਦੀ ਪ੍ਰਸੰਗਿਕਤਾ ਦਾ ਸਵਾਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਚੁੱਕਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੁਕਤੇ 'ਤੇ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸਵਾਲ ਕੁਝ ਜਵਾਬਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜਵਾਬਾਂ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਲਈ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਲੋੜੀਂਦੀ ਸੀ ਸੁਕਰਾਤ ਵੈਸੀ ਹੈ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਦਾ ਮਾਲਕ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਜਿਸ ਅਡੋਲਤਾ ਤੇ ਵੱਖਰਤਾ ਨਾਲ ਕਾਰਜ ਕੀਤਾ ਤੇ ਜਿਸ ਸਿਦਕ ਨਾਲ ਉਹ ਆਪਣੇ ਅੰਜਾਮ ਤੱਕ ਪੁੱਜਿਆ ਉਹ ਦੁਰਲੱਭਗੱਲ ਸੀ। ਇਸੇ ਵਜ੍ਹਾ ਕਰਕੇ ਸੁਕਰਾਤ ਨੂੰ ਯੂਨਾਨੀ ਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਆਰੰਭ ਬਿੰਦੂ ਵਜੋਂ ਸਮਝੇ ਜਾਣ ਦਾ ਭੁਲੇਖਾ ਸਿਰ ਚੁੱਕਦਾ ਹੈ।

ਆਪਣੇ ਮੁੱਢਲੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਦਰਸ਼ਨ ਚੀਜ਼ਾਂ/ਵਰਤਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਜਾਨਣ ਦੀ ਜਿਗਿਆਸਾ ਵਿੱਚੋਂ ਉਪਜਦਾ ਹੈ ਤੇ ਕਾਲਪਨਿਕਤਾ ਰਾਹੀਂ ਵਾਪਰਦੇ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਵਿਗਸ ਰਹੀ ਸਮਝ ਆਪਣੇ ਸਮਕਾਲ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਗਏ ਖ਼ਿਆਲਾਂ ਨੂੰ ਸਮਕਾਲ ਦਾ ਹਾਣੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਦਰਸ਼ਨ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈਂਦੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਸੁਕਰਾਤ ਤੋਂ ਪੂਰਬਲਾ ਦਰਸ਼ਨ ਅਜਿਹੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੂਲ ਸਵਾਲਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਇਕ ਬੱਝਵੀਂ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਬਣਾ ਚੁੱਕਾ ਸੀ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬਦਲ ਰਹੇ ਵਰਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਵਾਕਫ਼ੀ ਲਈ ਉੱਘੜ-ਦੁੱਘੜੀ ਲਗਦੀ ਸੀ। ਸੁਕਰਾਤ ਵਰਤਾਰਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਇਸ ਉੱਘੜ-ਦੁੱਘੜੀ ਸਮਝ ਨੂੰ ਇਕ ਲੜੀ ਵਿਚ ਪੁਰੋ ਕੇ ਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਵਿਹਾਰ ਵਿਚਕਾਰ ਇਕ ਸੰਬੰਧ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਦਰਸ਼ਨ ਸਮਾਜਕ ਚੇਤਨਾ ਦਾ ਇਕ ਰੂਪ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਵਿਧੀ ਹੈ ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਮਨੁੱਖ ਸੱਚ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਦੇ ਰਾਹ ਦਾ ਪਾਂਧੀ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਜਾਂ ਮਨੁੱਖੀ ਹੋਂਦ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਕੀ ਹੋਵਗੀ, ਵਰਗੇ ਸਵਾਲਾਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਜੋ ਵਿਧੀ ਕੰਮ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਦਰਸ਼ਨ ਹੈ। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਪਦ Philosophy ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਦੋ ਯੂਨਾਨੀ ਸ਼ਬਦਾਂ Philo ਅਤੇ Sophia ਤੋਂ ਬਣਿਆ। Philo ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਸਨੇਹ/ਪਿਆਰ ਅਤੇ Sophia ਦਾ ਅਰਥ ਸਿਆਣਪ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ Philosophy ਜਾਂ ਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਬੌਧਿਕਤਾ ਜਾਂ ਸਿਆਣਪ ਲਈ ਸਨੇਹ ਦੇ ਅਰਥਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ। ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਬਾਹਰਮੁਖੀ ਸੋਝੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੇ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ। ਰੋਡਨੀ ਹਿਲਟਨ ਤਾਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਵਿਕਾਸ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਦਰਸ਼ਨ, ਤਕਨੀਕ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀਆਂ ਵਿਧੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਅਗਾਂਹ ਵਧਦੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈP ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਸੱਚ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਲਈ ਜਿਗਿਆਸਾ ਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇ ਕਿ ਵਿਧੀਵਤ, ਵਿਵੇਕਪੂਰਨ ਅਤੇ ਲੜੀਵਾਰ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਸੰਯੋਜਨ ਹੀ ਦਰਸ਼ਨ ਹੈ। ਅਰਸਤੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 'ਸਾਰੇ ਵਿਗਿਆਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਫ਼ਿਲਾਸਫ਼ੀ ਹੀ