

ਕੇ ਸਾਧਾਰਣ ਲੋਕਾਈ ਵਿਚ ਲਿਆਉਣਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉਤੇਜਿਤ ਕਰਕੇ ਸੰਵਾਦ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਦੇਣੀ 'ਸੁਕਰਾਤੀ ਦਰਸ਼ਨ' ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਹੈ। ਸਮਾਜ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹ ਹੋ ਚੁੱਕੀਆਂ ਜਾਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਨਵੀਂ ਪੀੜੀ ਨੂੰ ਜੀਵੰਤ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਕਰਨਾ ਸੁਕਰਾਤ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਮੇਸ਼ਾ ਰਹੀ। ਉਸਦੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਵਡੇਰੇ ਹਿੱਸੇ ਵਾਂਗ ਉਸਦਾ ਦਰਸ਼ਨ ਵੀ ਖੰਡਿਤ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੰਡਿਤ ਵਿਚਾਰਾਂ ਲਈ ਅੱਜ ਦੇ ਪਾਠਕ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਦੇ ਸੰਸੇ ਨਾਲ ਜੂਝਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਆਧੁਨਿਕ ਚਿੰਤਨ ਦੀ ਕੋਈ ਵੀ ਐਸੀ ਸਿਧਾਂਤਕੀ ਨਹੀਂ ਜੋ ਸੁਕਰਾਤ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਇਹ ਵੀ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਪਵੇਗੀ ਕਿ ਉਹ ਅੱਜ ਤੋਂ 2400 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੀ ਵਧੇਰੇ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਇਆ। ਉਸਦੀ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਦੇਣ ਬਾਰੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਇਸਲਾਮੀ ਚਿੰਤਕ ਇਬਨ-ਰੁਸ਼ਦ ਦਾ ਕਥਨ ਹੈ, "ਸੁਕਰਾਤ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਲਈ ਵੀ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸਾਡੇ ਵਿਚਾਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ਼ ਬਾਰੇ ਉਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਹੀਂ ਹੋਣੇ ਸਨ, ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੁਣ ਹਨ"।21