

ਮੰਗ ਲਏ। ਉਸਨੇ ਸ਼ਹਿਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਗੁਨਾਹਗਾਰ ਦਾ ਦਾਗ ਸਿਰ 'ਤੇ ਲੈ ਕੇ ਕਿਤੇ ਹੋਰ ਜਾ ਕੇ ਨਫ਼ਰਤ ਨਹੀਂ ਭੋਗਣੀ ਚਾਹੁੰਦਾ:
"ਸ਼ਾਇਦ ਕੋਈ ਇਹ ਪੁੱਛੇ ਕਿ ਮੈਂ ਏਥਨਜ਼ ਤੋਂ ਨਿਕਲ ਕੇ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਜਿਉਂਦਾ ? ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਾਉਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਔਖਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਮੈਂ ਸਜ਼ਾ ਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਹੋਣ ਦਾ ਆਦੀ ਨਹੀਂ ਹਾਂ। ਜੇਕਰ ਮੈਂ ਅਮੀਰ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਰਕਮ ਅਦਾ ਕਰਕੇ ਛੁੱਟਣ ਨੂੰ ਬਦਲ ਵਜੋਂ ਦੇਖਦਾ। ਪਰ ਮੈਂ ਏਨਾ ਅਮੀਰ ਨਹੀਂ ਕਿ ਮੈਂ ਜੁਰਮਾਨਾ ਦੇ ਸਕਾਂ।
ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਉਸਨੇ ਬੋਝੇ ਵਿੱਚੋਂ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਇਕ ਛੋਟਾ ਡਰੈਕਮਾ ਕੱਢ ਕੇ ਦਿਖਾਇਆ। ਉਸਨੇ ਅਦਾਲਤ ਸਾਹਮਣੇ ਤਜਵੀਜ਼ ਰੱਖੀ ਕਿ ਪਲੈਟੋ ਕ੍ਰੀਟੋ, ਕ੍ਰੀਟੇਬੂਲਸ, ਏਪੋਲਡਰੋਸ ਉਸ ਲਈ ਜ਼ਮਾਨਤ ਵਜੋਂ 30 ਸਿੱਕੇ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਜਵੀਜ਼ ਉੱਪਰ ਫਿਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰਾਏ ਲਈ ਗਈ। ਏਥਨਜ਼ ਵਾਸੀਆਂ ਕੋਲ ਆਪਣੀ ਭੁੱਲ ਸੁਧਾਰਨ ਦਾ ਜੋ ਮੌਕਾ ਸੀ, ਉਹ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗਵਾ ਦਿੱਤਾ। ਸੁਕਰਾਤ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ। ਸੁਕਰਾਤ ਨੇ ਫਿਰ ਏਥਨਜ਼ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਤ ਕੀਤਾ:
ਮੈਂ ਇਸ ਲਈ ਨਹੀਂ ਹਾਰਿਆ ਕਿ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਤਰਕਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਸੀ ਬਲਕਿ ਮੈਂ ਬੇਸ਼ਰਮ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਮੈਂ ਇਸ ਮੁਕੱਦਮੇ ਵਿਚ ਉਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਜਿਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸੀ। ਰੋ-ਪਿੱਟ ਕੇ ਰਹਿਮ ਦੀ ਭੀਖ ਵੀ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਮੰਗੀ, ਨਾ ਹੀ ਐਸੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂ ਐਸੇ ਕਾਰਜ ਕੀਤੇ ਜੋ ਅਕਸਰ ਦੋਸ਼ੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਦੀ ਆਦਤ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੈ -ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਮੇਰੀ ਮੌਤ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਵੀ ਗੰਭੀਰ ਸਜ਼ਾ ਹੋਵੇਗੀ ।
ਆਖ਼ਰੀ ਵਾਰ ਸੁਕਰਾਤ ਨੇ ਕਚਿਹਰੀ ਵਿਚ ਹਾਜ਼ਰ ਲੋਕਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਕਹੀਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਨਸੀਹਤਾਂ, ਸਲਾਹਾਂ ਤੇ ਆਖ਼ਰੀ ਇੱਛਾ ਰਲੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ:
"ਜੱਜ ਸਾਹਿਬਾਨ! ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਮੌਤ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ ਕਰਿਓ ਤੇ ਇਸਨੂੰ ਇਕ ਸੱਚ ਵਾਂਗ ਸਮਝਿਓ ਕਿ ਇਸ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਾਂ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਕਿਸੇ ਭਲੇ ਆਦਮੀ ਉੱਪਰ ਕੋਈ ਸੰਕਟ ਨਹੀਂ ਆ ਸਕਦਾ।.....ਫਿਰ ਵੀ ਮੈਂ ਇਕ ਗੁਜ਼ਾਰਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਜਦ ਮੇਰੇ ਪੁੱਤਰ ਵੱਡੇ ਹੋ ਜਾਣ ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਲੱਗੇ ਕਿ ਇਹ ਧਨ ਤੇ ਵਸਤੂਆਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕਰਨ ਵੱਲ ਵੱਧ ਧਿਆਨ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਿਨਾਂ ਕੁਝ