ਬਣਿਆਂ ਹੀ ਕੁਝ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣ ਲੱਗ ਜਾਣ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤ੍ਰਿਸਕਾਰ ਕਰਿਓ, ਜਿਵੇਂ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡਾ          ਕੀਤਾ ਹੈ.....

          ਹੁਣ ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ਰਾਹ ਜਾਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਮੈਨੂੰ ਮਰਨ ਲਈ ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜੀਣ ਲਈ।       ਰਹੀ ਗੱਲ ਕਿ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵੱਡੀ ਹੈ ਜਾਂ ਮੌਤ, ਇਹ ਗੱਲ ਕੇਵਲ ਪਰਮਾਤਮਾ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਤੇ ਕੇਵਲ ਪਰਮਾਤਮਾ ਹੀ ਜਾਣਦਾ ਹੈ।

ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਸੁਕਰਾਤ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਮੁਕੱਦਮੇ ਵਾਂਗ ਹੀ ਉਸਦੀ ਜਲਦ          ਮੌਤ ਲਈ ਕਾਹਲ ਵਿਚ ਸਨ। ਏਥਨਜ਼ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਮੁਤਾਬਿਕ ਦੋਸ਼ੀ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਨੂੰ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਮੁਲਤਵੀ ਵੀ    ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਸੁਕਰਾਤ ਇਸ ਤੋਂ ਇਕ ਮਹੀਨਾ ਬਾਅਦ ਤੱਕ ਕਾਲ-ਕੋਠੜੀ ਵਿਚ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਏਥਨਜ਼ ਦੀ ਇਕ ਰਵਾਇਤ ਸੀ।

ਇਕ ਕਥਾ ਮੁਤਾਬਿਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਏਥਨਜ਼ ਦੇ ਥੀਸੀਅਸ ਨਾਮੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਮਿਨੋਤਰ ਨਾਂ ਦੇ ਦੈਂਤ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਇਕ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨੀ ਪਈ ਸੀ। ਉਹ ਦੈਂਤ 'ਡੇਲੇਸ' ਨਾਂ ਦੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਤੇ ਏਥਨਜ਼ ਦੇ ਲੋਕ ਉਸ ਕੋਲੋਂ ਆਪਣੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਖੁਰਾਕ ਵਜੋਂ ਜਹਾਜ਼ ਵਿਚ ਭਰ ਕੇ ਭੇਜਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਮੁਸੀਬਤ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਦਿਵਾਉਣ ਲਈ ਏਥਨਜ਼ ਵਾਸੀ ਆਪਣੇ ਰਾਜ ਕੁਮਾਰ ਥੀਸੀਅਸ ਕੋਲ ਗਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਉਸਨੇ ਅਪੋਲੋ ਦੇਵਤਾ ਦੇ ਮੰਦਰ ਵਿਚ ਸੁੱਖ ਸੁੱਖੀ ਕਿ ਜੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਮਕਸਦ ਵਿਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਡੇਲੋਸ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਥਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਹਰ ਵਰ੍ਹੇ ਜਹਾਜ਼ ਭੇਜਿਆ ਕਰੇਗਾ। ਥੀਸੀਅਸ ਦੈਂਤ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਵਿਚ ਸਫ਼ਲ ਰਿਹਾ ਤੇ ਏਥਨਜ਼ ਤੋਂ ਹਰ ਸਾਲ ਜਹਾਜ਼ ਜਾਣ ਦੀ ਰਵਾਇਤ ਆਰੰਭ ਹੋ ਗਈ।

ਏਥਨਜ਼ ਵਾਸੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਤਿਉਹਾਰ ਵਾਂਗ ਮਨਾਉਂਦੇ ਸਨ ਜਦੋਂ ਜਹਾਜ਼ ਡੇਲੇਸ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਸਾਰੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰੀਬਨ 27 ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਸਮਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਏਥਨਜ਼ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਦੋਸ਼ੀ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਜਿਸ ਦਿਨ ਸੁਕਰਾਤ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਉਸੇ ਰਾਤ ਜਹਾਜ਼ ਡੇਲੇਸ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋਇਆ। ਨਤੀਜਨ ਫੈਸਲਾ ਹੋਇਆ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਸੁਕਰਾਤ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ। ਸੁਕਰਾਤ ਨੇ ਇਸ ਇਕ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਜੀਵਿਆ ਉਹ ਉਸਦੀ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਹੋਂਦ ਦਾ ਸਿਖਰ ਹੈ।

ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਉਣ ਦੇ 27ਵੇਂ ਦਿਨ ਸੁਕਰਾਤ ਦਾ ਨੇੜੇ ਦਾ ਦੋਸਤ 'ਕੀਟੋ'