ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਸਮੇਤ ਉਥੇ ਆ ਗਿਆ।
ਉਸਨੇ ਸਾਰਾ ਕਿੱਸਾ ਸੁਣਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਵੀ ਸੋਚਾਂ ਵਿਚ ਪੈ ਗਿਆ। ਅਖ਼ੀਰ ਉਸਨੇ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ਦਰਬਾਰ 'ਚ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਹੀ ਠੀਕ ਸਮਝਿਆ । ਏਨਾ ਸੁਣਦੇ ਹੀ ਕਿ ਰਤਨਾਵਤੀ ਦੇ ਪਤੀ ਨੇ ਉਹਦੀ ਨੱਕ ਵੱਢ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਮਹਾਰਾਜ ਨੂੰ ਬੜਾ ਗੁੱਸਾ ਆਇਆ।
ਉਸਨੇ ਕਿਸੇ ਦੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਸੁਣੇ ਬਿਨਾਂ ਹੀ ਫ਼ੈਸਲਾ ਸੁਣਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਰਤਨਾਵਤੀ ਦੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ । ਰਤਨਾਵਤੀ ਦਾ ਘਰਵਾਲਾ ਰੋਂਦਾ-ਪਿੱਟਦਾ ਰਿਹਾ, ਪਰ ਮਹਾਰਾਜ ਫ਼ੈਸਲਾ ਸੁਣਾ ਚੁੱਕਾ ਸੀ ।
ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਫੈਲ ਗਈ ਕਿ ਰਤਨਾਵਤੀ ਦੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਉਸ ਚੋਰ ਨੇ ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਸੁਣੀ ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਕੋਲੋਂ ਚੁੱਪ ਨਾ ਰਿਹਾ ਗਿਆ। ਉਹ ਅਗਲੇ ਦਿਨੇ ਹੀ ਰਾਜੇ ਦੇ ਦਰਬਾਰ 'ਚ ਪਹੁੰਚਿਆ ਤੇ ਮਹਾਰਾਜੇ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਗੱਲ ਦੱਸ ਦਿੱਤੀ ।
ਸਾਰੀ ਗੱਲ ਦੱਸ ਕੇ ਉਹ ਸਬੂਤ ਦੇਣ ਲਈ ਬੋਲਿਆ- "ਅੰਨਦਾਤਾ! ਉਸ ਆਦਮੀ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਅਜੇ ਵੀ ਉਥੇ ਹੀ ਪਈ ਹੈ। ਉਹਦਾ ਮੂੰਹ ਜੇਕਰ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਵੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਰਤਨਾਵਤੀ ਦਾ ਕੱਟਿਆ ਹੋਇਆ ਨੱਕ ਉਹਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ।”
ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੂੰ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ । ਸਿਪਾਹੀ ਚੋਰ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸ ਥਾਂ 'ਤੇ ਗਏ । ਚੋਰ ਦੀ ਗੱਲ ਠੀਕ ਨਿਕਲੀ । ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਆਗਿਆ ਨਾਲ ਰਤਨਾਵਤੀ ਦੇ ਘਰਵਾਲੇ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਤੇ ਰਤਨਾਵਤੀ ਲਈ ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹਦੇ ਵਾਲ ਕਟਾ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿਚੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ।
ਏਨੀ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾ ਕੇ ਬੇਤਾਲ ਬੋਲਿਆ- "ਰਾਜਾ ਵਿਕਰਮ । ਹੁਣ ਤੂੰ ਨਿਆਂ ਕਰ ਕਿ ਇਸ ਕਹਾਣੀ 'ਚ ਦੋਸ਼ੀ ਕੌਣ ਹੈ ਤੇ ਕੌਣ ਸੱਚਾ ਹੈ ?"
"ਸੁਣ ਬੇਤਾਲ। ਇਸ ਕਹਾਣੀ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਸੁੰਦਰ ਪੱਖ ਚੋਰ ਦਾ ਸੀ । ਉਹ ਈਮਾਨਦਾਰ ਤੇ ਰਹਿਮ ਦਿਲ ਸੀ। ਉਹਦੇ ਦਿਲ 'ਚ ਅਨਿਆਇ
