ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਦੁਪਹਿਰ ਬਾਅਦ ਉਹ ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਝੁੰਡ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਖੂਹ ਕੋਲ ਰੁਕ ਗਏ। ਮੂੰਹ ਹੱਥ ਧੋਤਾ ਅਤੇ ਨਾਲ ਲਿਆਂਦੇ ਪਰੌਂਠੇ ਖਾਣ ਲਈ ਬੈਠ ਗਏ । ਸ਼ਾਹ ਬਖਸ਼ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਕਿ ਹਾਲੇ ਵੀ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਚ ਸਿੱਖ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂ ਕਿਸੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਨਾਲ ਬੈਠ ਕੇ ਰੋਟੀ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਉਸ ਨੇ ਤਿੰਨ ਚਾਰ ਪਰੌਂਠੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥ 'ਤੇ ਰੱਖੇ ਤਾਂ ਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਉਸ ਉੱਤੇ ਅੰਬ ਦੇ ਅਚਾਰ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਪੰਜ ਫਾੜੀਆਂ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਸ਼ਾਹ ਬਖਸ਼ ਜਰਾ ਪਰ੍ਹੇ ਹੋਕੇ ਬੈਠ ਗਿਆ।
“ਹੁਣ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਬੈਠ ਕੇ ਰੋਟੀ ਖਾਣ ਦੇ ਵੇਲੇ ਨਹੀਂ ਰਹੇ ਸ਼ਾਹ ਸਾਹਿਬ ।' ਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਉਸ ਵੱਲ ਤੱਕਦਿਆਂ ਬੋਲਿਆ।
ਸ਼ਾਹ ਬਖਸ਼ ਦੇ ਬੁਲ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਮੁਸਕਾਨ ਆ ਗਈ ਅਤੇ ਉਹ ਖਿਸਕ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆਣ ਬੈਠਿਆ।
“ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਿੱਕੀਆਂ-ਨਿੱਕੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨੇ ਹੀ ਸਾਡੇ 'ਚ ਪਾੜ ਪਾਈ ਰੱਖੇ ਹਨ।" ਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਫਿਰ ਆਖਿਆ।
‘ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਸੌ ਫੀਸਦੀ ਮੁਤਫਿਕ ਹਾਂ । ਸਾਡੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਇਹੀ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਚਾਹੇ ਅਸੀਂ ਹਿੰਦੂ-ਸਿੱਖ ਸੀ ਚਾਹੇ ਮੁਸਲਮਾਨ, ਸਾਡੇ 'ਤੇ ਹਕੂਮਤ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦਿੱਲੀ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਹੀ ਰਹੀ। ਸਾਨੂੰ ਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਹੋਈ ਸੀ ਕਿ ਸੱਤ ਅੱਠ ਸੌ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬ ਚ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਹਕੂਮਤ ਕਾਇਮ ਹੋਈ। ਪਰ ਸਾਡੀ ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਇਹੀ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ਵੀ ਐਨੀ ਛੇਤੀ ਹੁੰਦਾ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।“
“ਹਾਲੇ ਸਭ ਕੁਝ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਸ਼ਾਹ ਸਾਹਿਬ।" ਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ, “ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਸਰਦਾਰਾਂ ਨੇ ਚਾਹੇ ਫਰੰਗੀਆਂ ਸਾਹਮਣੇ ਗੋਡੇ ਟੇਕ ਦਿੱਤੇ ਪਰ ਸਧਾਰਨ ਸਿੱਖ ਸਿਪਾਹੀ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿਚ ਜੋਸ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਬਦਲੇ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਤੜਫ
