ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਚ ਹਿੰਦੂ, ਸਿੱਖ, ਮੁਸਲਮਾਨ, ਸਾਰੇ ਹੀ ਫਰੰਗੀਆਂ ਨੂੰ ਨਫਰਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।“

“ਕੀ ਨਾਮ ਸੀ ਉਸ ਸਿੱਖ ਸਰਦਾਰ ਦਾ?”

"ਸ਼ਾਇਦ ਮਹਾਰਾਜ ਸਿੰਘ ?" ਅਹਿਮਦ ਖੋਖਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ।

"ਮਹਾਰਾਜ ਸਿੰਘ !" ਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਬੋਲਿਆ, "ਮੈਂ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੇ ਫੇਰ?”

ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੰਖੇਪ 'ਚ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਿਵੇਂ "ਕਾਕਸ" ਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਫਰੰਗੀ ਕਪਤਾਨ ਆਪਣੇ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਮਹਾਰਾਜ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਲੁਕਾਈ ਰੱਖਿਆ। ਦੋ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਤੱਕ ਘਰਾਂ ਦੀਆਂ ਤਲਾਸ਼ੀਆਂ ਲੈਂਦੇ ਰਹੇ। ਪਰ ਕੁਝ ਨਾ ਮਿਲਿਆ। ਫੇਰ ਫਰੰਗੀ ਕਪਤਾਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਚੌਕੀ ਉੱਥੇ ਹੀ ਜਮਾ ਲਈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਜ ਸਿੰਘ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ 'ਚ ਇੱਧਰ-ਉੱਧਰ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ। ਇਕ ਦੋ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਜਦ ਫਰੰਗੀ ਕਪਤਾਨ ਨੂੰ ਨੂੰ ਇਹ ਡਰ ਸਤਾਉਣ ਲੱਗਾ ਕਿ ਕਿਸੇ ਪਿੰਡ ਵਾਲੇ ਹੀ ਅਚਾਨਕ ਹਮਲਾ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਨਾ ਦੇਣ ਤਾਂ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹਥਿਆਰ ਅਤੇ ਘੋੜੇ ਫਰੰਗੀ ਦੀ ਇਸ ਆਰਜੀ ਛਾਉਣੀ 'ਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਾ ਦੇਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਸੁਣਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਵਿਚਕਾਰ ਮਹਾਰਾਜ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉਥੋਂ ਬਾ-ਹਫ਼ਾਜ਼ਤ ਨਸਾ ਦਿੱਤਾ।

ਫੇਰ ਅਹਿਮਦ ਖੋਖਰ ਬੋਲਿਆ, ਸਾਡੇ ਵੱਲ ਇਹ ਕਹਾਵਤ ਹੈ 'ਜਮੀਨਾਂ, ਘੋੜੇ ਤੇ ਰੰਨਾਂ, ਅਸਾ ਲਿਖ ਕੇ ਕਦੇ ਨਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜੀ।"

"ਅੱਗੇ ਕੀ ਹੋਇਆ ।" ਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹਿਆ।

"ਫੇਰ ਕੀ, ਅਸਾਂ ਤਮਾਮ ਫਰੰਗੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਮੁਕਾਇਆ। ਪਰ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਆਣ ਘੇਰਿਆ, ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਕਈਆਂ ਦੇ ਗਲ 'ਤੇ ਫਾਹਾ ਪਾ ਕੇ ਦਰੱਖਤਾਂ ਨਾਲ ਲਮਕਾ ਦਿੱਤਾ। ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖਿਲਾਫ ਬਗਾਵਤ ਹੋਰ ਭੜਕ ਪਈ ।"

"ਹੁਣ ਕੀ ਇਰਾਦਾ ?"

"ਹੁਣ ਅਸੀ ਵੀ ਮੁਲਤਾਨ ਦੇ ਸੂਬੇਦਾਰ ਮੂਲ ਰਾਜ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਫਰੰਗੀਆਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਲੜਨ ਲਈ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ।"

ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਵਿਦਾ ਲੈ ਕੇ ਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਾਫਲਾ ਅੱਗੇ ਵੱਲ ਤੁਰ ਪਿਆ। ਦੋ ਦਿਨ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੁਰਦੇ ਰਹੇ। ਤੀਸਰੇ ਦਿਨ ਵਿਪਰੀਤ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਧੂਰ-ਮਿੱਟੀ ਉੱਡਦੀ ਵਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਘੋੜ ਸਵਾਰਾਂ ਦੇ ਦਸਤੇ ਦੇ ਕੂਚ ਕਰਨ ਨਾਲ ਉੱਡਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਕਿਸੇ ਅਣਜਾਨੇ ਖ਼ਤਰੇ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਇਕ ਝੁੰਡ 'ਚ ਜਾ ਕੇ ਲੁਕ ਗਏ। ਕੁਝ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵੇਖਿਆ ਕਿ ਇਹ ਵਪਾਰੀਆਂ ਦਾ ਇਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਕਾਫਲਾ ਸੀ-ਤਕਰੀਬਨ ਪੰਜ ਸੌ ਗੱਡਿਆਂ ਦਾ। ਹਰ ਗੱਡੇ ਦੇ ਨਾਲ ਦੋ-ਦੋ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਘੋੜ-ਸਵਾਰ ਅਤੇ ਕਾਫਲੇ ਦੇ ਅੱਗੇ ਪਿੱਛੇ ਪੰਜਾਹ-ਪੰਜਾਹ ਘੋੜ-ਸਵਾਰ। ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਅੱਧਖੜ ਆਯੂ ਦਾ ਇਕ ਸਰਦਾਰ ਉਸ ਕਾਫਲੇ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।