ਆਪਣੇ ਸਿੰਘਾਂ ਨਾਲ ਰੁੱਖਾਂ ਪਿੱਛੋਂ ਨਿਕਲਿਆ ਅਤੇ ਪਾਰ ਪਹੁੰਚੇ ਹੋਏ ਫਰੰਗੀ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ।
ਇਸ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਝੜਪ ਵਿੱਚ ਬਰਾਉਨ ਅਤੇ ਜਾਨ ਸਮੇਤ ਪਾਰ ਪਹੁੰਚੇ ਹੋਏ ਸਾਰੇ ਸਿਪਾਹੀ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਨਦੀ ਚ ਡਿੱਗਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਵੀ ਚਾਰ ਪੰਜ ਗੋਲੀਆਂ ਜਾਂ ਬਰਛਿਆਂ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣੇ। ਬਾਕੀ ਦੇ ਨੱਸ ਗਏ। ਨੱਸ ਕੇ ਵਾਪਸ ਆਏ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੇ ਜਦ ਆਪਣੀ ਇਸ ਹਾਰ ਬਾਰੇ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਐਗਨਿਊ ਦੇ ਭਰਾ ਜਾਨ ਦੇ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਦੀ ਖਬਰ ਸੁਣਾਈ ਤਾਂ ਉਹ ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ ਪਾਗਲ ਹੋ ਉੱਠਿਆ।
ਪੋਹ ਫੁੱਟਦਿਆਂ ਹੀ ਐਗਨਿਊ ਆਪ ਆਪਣੇ ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਸੌ ਘੋੜ ਸਵਾਰ ਲੈਕੇ ਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਦਸਤੇ ਪਿੱਛੇ ਦੌੜ ਪਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਚੋਂ ਪੰਦਰਾਂ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਚ ਨਵੀਂ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇੰਗਲਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਆਈਆਂ ਰਾਇਲ ਐਮਫੀਲਡ ਰਾਇਫਲਾਂ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਰਾਇਫਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬਹੁਤ ਸਹੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਤੱਕ ਮਾਰ ਕਰਦਾ ਸੀ।
ਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਵੀ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਕਿ ਛੇਤੀ ਹੀ ਫਰੰਗੀਆਂ ਦਾ ਨਵਾਂ ਅਤੇ ਵੱਡਾ ਦਸਤਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਨ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਜਾਏਗਾ। ਇਹ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਬਾਅਦ ਚ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਇਸ ਝੜਪ 'ਚ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਦੋ ਫਰੰਗੀਆਂ 'ਚ ਇਕ ਐਗਨਿਊ ਦਾ ਭਰਾ ਵੀ ਸੀ।
ਫਰੰਗੀ ਦਸਤੇ ਦੇ ਦਿਨ ਰਾਤ ਘੋੜੇ ਦੁੜਾਉਂਦਿਆਂ ਅਤੇ ਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਦਸਤੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦਿਆਂ ਇਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਿਨ ਲੱਗ ਗਏ। ਜਦ ਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰ ਰਹੇ ਸੌ ਘੋੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਟਾਪਾਂ ਦੀ ਸਮੂਹਿਕ ਅਵਾਜ਼ ਸੁਣੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਸਾਹ ਬਖਸ਼ ਨੂੰ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਦਲੇਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਨਿੱਖੜ ਕੇ ਕਿਸੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਲੈ ਜਾਵੇ। ਕੁਝ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਫਰੰਗੀ ਘੋੜ-ਸਵਾਰਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰਨਾ ਫਾਸਲਾ ਹੋਰ ਘਟ ਗਿਆ। ਜਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਰਾਇਫਲਾਂ 'ਚੋਂ ਨਿਕਲਦਿਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਦੀ ਠਾਹ-ਠਾਹ ਸੁਣਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗੀ ਤਾਂ ਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਸਮਝ ਗਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਖੜੇ ਹੋ ਕੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਣ ਦਾ ਵਕਤ ਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਪਰ ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਅੱਗੇ ਦਿਸ ਰਹੀ ਜੂਹ 'ਚੋਂ ਨਿਕਲਦੇ ਹੋਏ ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪੰਜ ਸੌ ਘੋੜ-ਸਵਾਰ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ 'ਚ ਅੱਠ-ਅੱਠ ਫੁੱਟ ਲੰਮੇ ਬਰਛੇ ਅਤੇ ਬੰਦੂਕਾਂ ਫੜੀ ਆ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਅਤੇ ਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਨਾਲ ਆ ਮਿਲੇ। ਵੇਖਦਿਆਂ ਹੀ ਮੇਜਰ ਐਗਨਿਊ ਨੇ ਆਪਣੇ ਘੋੜੇ ਦੀ ਲਗਾਮ ਖਿੱਚ ਲਈ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਸ ਦੇ ਸੌ ਘੋੜ ਸਵਾਰ ਵੀ ਰੁਕ ਗਏ, ਕੁਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਿਵੇਂ ਪੱਥਰ ਬਣ ਗਏ ਹੋਣ। ਘੋੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਨਾਸਾ ਚੋਂ ਜ਼ੋਰ-ਜ਼ੋਰ ਦੀ ਸਾਹ ਲੈਣ ਅਤੇ ਪੂਛਾਂ ਹਿਲਾਉਣ ਨਾਲ ਹੀ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਘੋੜੇ ਪੱਥਰ ਦੇ ਨਹੀਂ।
ਕਚੀਚੀਆਂ ਵੱਟਦਾ ਅਤੇ ਮਨ ਹੀ ਮਨ ਵੱਟ ਖਾਂਦਾ ਐਗਨਿਊ ਆਪਣੇ ਦਸਤੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਾਪਸ ਮੁੜ ਪਿਆ। ਆਪਣੀ ਛਾਉਣੀ 'ਚ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਉਸ ਨੇ ਜੰਗੀ ਸ਼ਾਨ
