ਮਤਾਂ ਅਲੂਆਂ ਛੋਕਰਾ ਤਕ ਲਸ਼ਕਰ ਭਾਰਾ, ਅਪਣੀ ਅਣਖੀ ਕੌਮ ਨੂੰ ਨਾ ਵੱਟਾ ਲਾਵੇ।
ਚੰਨੋ ਦੇ ਵਿਆਹ ਤੇ ਨਾਨਕੇ ਮੇਲ ਨੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਜਾਗੋ ਬਣਾਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਆਟੇ ਦੇ ਦੀਵੇ ਵਲਟੋਹੀ ਦੇ ਪਾਸੀਂ ਅਤੇ ਸਿਰ ਉੱਤੇ ਚਮੇੜੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਮੇਲਣਾਂ ਦੀਵਿਆਂ ਲਈ ਬੱਤੀਆਂ ਵੱਟ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਦੇਖ ਚੰਨੋ ਦਾ ਦਿਲ ਵਟਣੇ ਖਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਕੁੜੀਆਂ ਉਸ ਨੂੰ ਦੱਸ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਪ੍ਰਾਹੁਣਾ ਰੰਗ ਦਾ ਕਾਲਾ ਅਤੇ ਸਿੱਧਾ ਸਾਦਾ ਜੱਟ ਮੁੰਡਾ ਹੈ।
ਮਨੁੱਖ ਬਣਿਆ ਪੁੱਤਰ ਸਮਝਦਾ ਹੈ ਹੁਣ ਉਸ ਦੀ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਏਡੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਬੁੱਢੀ ਮਾਂ ਹੁਣ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਤਾਕਤ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦੀ। ਉਹ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ ਕਿ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਤਾਕਤ ਨਾਲੋਂ ਭੀ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਤੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਮੁਥਾਜ ਹੈ। ਤੇ, ਮਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟ ਕਿਸ ਦਾ ਪਿਆਰ ਸਦੀਵੀ ਹੈ ? ਕਿਸ ਦੀ ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਅਟੱਲ ਹੈ ? ਚੰਗੇ ਚੰਗੇ ਦੋਸਤਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਸੰਸਾਂ ਵਿਚ ਵੱਟ ਪੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਜੀਵਨ-ਸਾਥੀ ਦੇ ਸਾਥ ਡੋਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਜਾ ਕਤਾ ਵੇਖ ਕੇ ਕੋਈ ਇਹ ਅਨੁਮਾਨ ਨਹੀਂ ਲਾ ਸਕਦਾ ਕਿ ਕੱਪੜੇ ਨਾਲ ਵਲੇੇਟੇ ਹੋਏ ਏਸ ਬੱਗੇ ਦਾਹੜੇ ਹੇਠ ਵੀ ਹਿਰਸ ਦਾ ਅਣ ਬੁੱਝਿਆ ਕੋਲਾ ਲੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇਗਾ।
ਸ਼ਾਹ ਜੀ ! ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਏ ਪਈ ਸਰਦਾਰ ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਖਾਨਦਾਨ ਦਾ ਬਾਹਰੇ ਵਿੱਚ ਵੱਜ ਬੜਾ ਏ, ਭਾਵੇਂ ਅਸਲੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਢੇਰੀ ਖਾ ਮੁਕਾ ਛੱਡੀ ਏ, ਇਸ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਰਜ਼ੀ ਏ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਔਖ ਹੋਵੇ ਭਾਵੇਂ ਸੁੱਖ, ਕਾਰਜ ਵੱਜ ਗੱਜ ਕੇ ਹੋਵੇ। ਕਿਸੇ ਗੱਲੋਂ ਫਿੱਕ ਨਾ ਪਏ ਤੇ ਪੜਦਾ ਬਣਿਆ ਰਹੇ।
ਇਹ ਵਗਦਾ ਰਾਹ ਹੈ। ਹਨੇਰੇ ਸਵੇਰੇ ਹਰ ਵੱਲੇ ਲੋਕੀਂ ਇੱਥੇ ਤੁਰਦੇ ਹੀ ਰਹਿੰਦੇ ਨੇ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਤੇ ਕੋਈ ਡਰ ਨਹੀਂ।
ਇਸ ਪਿੰਡ ਦਾ ਬਾਬਾ ਆਦਮ ਹੀ ਨਿਰਾਲਾ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕ ਕਦੇ ਆਪੋ ਵਿੱਚ ਰਲ ਕੇ ਇਕ ਸਲਾਹ ਕਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ।
''ਵੇ ਵੀਰਾ, ਤੇਰਾ ਭਲਾ ਹੋਵੇ, ਇਹ ਕੀ ਕਰਨ ਲੱਗਾ ਏਂ, ਅਸੀਂ ਤੇ ਵਖਤਾਂ ਨੂੰ ਫੜੇ ਹੋਏ ਆਂ" ਪੁਕਾਰਦੀ ਹੋਈ ਸਲੀਮਾਂ ਉਸ ਦੇ ਮਗਰ ਦੌੜੀ। ਪਰ ਉਸ ਦੇ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬਲਦੇਵ ਨੇ ਇੱਟ ਦੀਆਂ ਦੋ ਤਿੰਨ ਠੋਕਰਾਂ ਨਾਲ ਕੋਠੜੀ ਦਾ ਜਿੰਦਰਾ ਤੋੜ ਸੁੱਟਿਆ।
ਮੈਂ ਅੱਧ ਸੇਰ ਮਾਸ (ਅਨੰਤ ਰਾਮ ਦੀ ਛਾਤੀ ਦਾ) ਬੜੇ ਵਖਤਾਂ ਨਾਲ ਤੇ ਬੜੇ ਵਤਰਾਂ ਨਾਲ ਲਿਆ ਏ। ਇਹ ਮੇਰਾ ਏ ਤੇ ਮੈਂ ਜ਼ਰੂਰ ਲਵਾਂਗਾ।
ਉਸ ਨੇ ਮਗਰੋਂ ਕਈ ਵਾਰੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਵੀ, ਪਰ ਲਿਖਾਈ ਨਾ ਹੋਣੀ ਸੀ ਨਾ ਹੋਈ, ਤੇ ਵਿਚਾਰਾ ਕਰਾਏਦਾਰ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਕਤ ਨੂੰ ਧੱਕਾ ਦੇਂਦਾ ਗਿਆ।
ਤੁਹਾਡੀ ਕੀਤੀ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਯਾਦ ਰਹੇਗੀ ਸਾਡਾ ਵਕਤ ਟਪਾ ਦਿੱਤਾ ਜੇ।
ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਲੰਮੇ ਵਹਿਣਾਂ ਵਿੱਚ ਗੋਤੇ ਖਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਬਾਹਰਲਾ ਬੂਹਾ ਫੇਰ ਖੁੱਲ੍ਹਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਆਈ।